Tekamülün ilk safhalarında bulunan varlıklar dahil, bu varlıkların bağlı oldukları bedenleriyle nasıl gelişmeler kaydedip ilerlediklerini izlemek, bu varlıklara bağlı ruhların o anki tekamül akışlarını izlemek demek olmaktadır. İnsanlık safhasına kadar gelen bu tekamül akışı bir otomatizma içerisinde gerçekleşmektedir.
Ruhların tekamül ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli hazırlıkları bir otomatizma içerisinde gerçekleştiren varlıkların, insanlık safhasındaki günümüz otomatizmalarından kısaca bahsedelim. Bu otomatizmalar hakkındaki bilgiler yine bir otomatizma içinde bulunan fakat aslını ve neden var olduklarını öğrenmek ihtiyacı içinde bulunan insanlara hitap etmektedir.
Elbette, sonsuzluk kadar uzun süren geçmiş safhaların ve bu safhaların sonuncusu olan insanlıktaki otomatizma, evvelkilerden çok daha zengin ve gelişmiş bir halde bulunmaktadır. Fakat, insanlık safhasının zengin bir otomatizmaya sahip oluşunu görmek, ancak son verilen bilgilerin genel bir senteze tabi tutulmasından sonra kazanılacak yüksek sezgilerle mümkün olacaktır.
Yani, bir otomatizma içerisinde bulunan ve bunun ne olduğu ile ilgilenmeyen veya ihtiyaç duymayan bir insanın, kendisinin bir otomatizma içerisinde bulunduğunu görmesi veya fark etmesi mümkün olmaz. İnsanlık bu kadar ilerlemesine ve kendi safhasının sonuna yaklaşmasına rağmen, büyük bir çoğunluğu kendi varlığından habersiz bir otomatizma içerisinde bulunmaktadır. Bunu görebilmek için, varlıklarla bedenler arasındaki durumlar ve birbirleriyle olan bağlantılar hakkında verilmiş olan bilgilerin geneli hakkında bir sezgiye kavuşulmuş olması gerekir.
İnsanlık safhasındaki tekamül akışı insanların şuur ve idraklerinin dışında meydana gelmektedir. Çünkü insan tek başına bir öz varlık değildir, ancak öz varlığının bir kısım şuur ve idrakine sahiptir ki, öz varlık da ihtiyaç duyduğu bir kısım materyalleri yine insanda bulunan bu bir kısım şuur ve idrake tanınan irade hürriyetiyle bir otomatizma içerisinde kazanmaktadır.
Fakat, sebep sonuç yasalarına dayanan ve düalite prensibiyle meydana getirilen bu otomatizmaların akışı da rast gele meydana gelmeyip vazifeli varlıkların gözetimi altında ve bir plan dahilinde gerçekleştirilmektedir.
Kısaca varlıklar, bir otomatizma içerisinde bulunan insanların şuur ve idraklerinin arka planlarında kalırken, insanlar da irade hürriyetleriyle gösterdikleri çabalarının ve geliştirdikleri şuur ve idraklerinin derecelerine göre yavaş yavaş mevcut otomatizmalarının dışına çıkmaya başlamaktadırlar.
İnsanlık safhasının otomatizmalarından kurtulup daha sonra vazife planlarına geçen varlıklar farklı bir tekamül akışı içinde yükselmeye devam ederler, ve artık dünyadaki gibi bireysel hayat planları da yapmazlar. Fakat, sebep sonuç yasaları veya maddelere ait düalite prensibi bütün alemlerde var olmaya ve çalışmaya devam eder.
Bu prensibi hayatın bütün inceliklerinde, yani duygularda, düşüncelerde, fikirlerde, ince veya kaba maddi dünya hayatının bütün ilişkilerinde görmeye başlayanlar, sezgi derecelerine göre insanlık safhasındaki maksatlı ve düzenli bir akış içinde olduğu günümüz otomatizmalarını da fark edeceklerdir.